به گزارش خبرآنلاین، در این مناظره که از شبکه سه سیما پخش شد، علی باقری به نمایندگی از سعید جلیلی و دکتر محمود واعظی به نمایندگی از دکتر روحانی روبه روی یکدیگر قرار گرفته و در مورد مسائل مختلف، از جمله پرونده هسته ای ایران به مناظره پرداختند.
باقری در ابتدای برنامه در پاسخ به اینکه آیا اختیارات رئیس جمهور را متناسب با وظایف وی می دانید، گفت:« قانون اساسی بر اساس بررسی های دقیق و کارشناسی در اوایل انقلاب توسط جمعی تحت عنوان خبرگان قانون اساسی به تصویب رسید. بعد از حدود ده سال از اجرای آن، با توجه به برخی اشکالات اجرایی، بخشی از این قانون از جمله حیطه اختیارات و دامنه وظایف رئیس جمهور با دستور حضرت امام این قانون مورد بررسی مجدد قرار گرفت. چیزی که در قانون اساسی داریم مطابق با واقعیات جامعه امروزی ماست. البته در اجرا و عمل شاید با فراز و نشیب هایی مواجه باشیم اما این چالش ها معلول کاستی اختیارات یا وظایف رئیس جمهور در قانون اساسی نیست.»
قانون اساسی اختیارات متناسبی برای رئیس جمهور تعیین کرده است
وی ادامه داد:« در همه دنیا این وجود دارد که برای یک مقام یا دستگاه و نهاد وظایف و اختیاراتی را مشخص می کنند اما در عمل ممکن است اشکالاتی وارد باشد. چیزی که ما تصور می کنیم این است که قانون اساسی ما در مورد اختیارات و وظایف رئیس جمهور متناسب است و رئیس جمهور می تواند با داشتن این اختیارات، وظایف محوله خود را به خوبی انجام دهد.»
باقری افزود:«ظرفیت های مختلفی هم در این مسیر در اختیار رئیس جمهور است که می توان به ارتباط با مجلس و همینطور ارتباط با مقام معظم رهبری اشاره کرد. هر گاه که رئیس جمهور با معضل و مشکلی برخورد نماید، می تواند از این طریق آن موانع و معضلات را با راه حل های درست و منطقی برطرف کند تا این تصور به وجود نیاید که قانون اساسی ما نواقصی دارد که باعث عدم تناسب ماموریت رئیس جمهور با اختیارات وی می شود.»
واعظی: با آقای باقری موافقم
واعظی نیز در پاسخ به همین سوال گفت:«من با آقای باقری هم عقیده هستم که قانون اساسی ما کامل و برگرفته از مطالعه دقیقی است. حضرت امام وقتی در پاریس تشریف داشتند تیمی را در این مورد و به سرپرستی دکتر حبیبی مامور کردند. آقای دکتر روحانی با توجه به تجربیات گسترده ای که در مسولیت های مختلف کسب کرده اند، معتقد هستند که با این قانون اساسی می توان به راحتی کار کرد.»
وی ادامه داد:«ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا یک عده ای حرف دیگری می زنند و بعضی دولت ها وقتی با مشکل و ناکارآمدی روبه رو می شوند، به جای بازگشت به خودشان، به دنبال ایراد گرفتن از قانون اساسی هستند؟! به نظر من این قانون گریزی است. چیزی که در هشت سال گذشته در مورد اختلاف دولت و مجلس و اجرا نشدن قانون و اختلاف با قوه قضاییه شاهد آن هستیم به عدم تفسیر درست از قانون اساسی و جایگاه دولت باز می گردد. رئیس جمهوری که به جایگاه خود واقف و قانونمدار باشد هیچ وقت دیگران را متهم نمی کند.»
واعظی: هشت سال اخیر باید سرمشقی برای آیندگان باشد
نماینده روحانی همچنین گفت:«من فکر می کنم این دوران هشت ساله و اختلافات بین قوا، باید سرمشقی برای آیندگان باشد تا بتوانند قانون را اجرا کنند.»
باقری در بخش دیگری از برنامه در پاسخ به این سوال که نامزد مورد حمایت شما برای پاسخگویی به مردم چه سازوکاری اندیشیده است هم گفت:«یکی از سازو کارهای مشخص برای پاسخگویی دولت به مردم، روابط عمومی های دستگاه های مختلف است که البته این روابط عمومی ها کفاف نیاز واقعی جامعه را در گستره کشور پهناور ما نمی دهد. یکی از عرصه های دیگر ارتباط مستقیم مسولان دستگاه های مختلف با مردم است که یا با سفرهای مسولین به مناطق مختلف و یا جلسات عمومی که با حضور مردم برگزار می شود، این امر محقق می شود.»
تاکید باقری بر اجرای اصل 8 قانون اساسی در مورد امر به معروف و نهی از منکر
وی ادامه داد:«یکی از روش هایی که می تواند موجب پاسخگویی مسولین در مقابل مردم شود و این پاسخگویی منجر به رفع نواقص و معضلات شود، اجرای دقیق اصل 8 قانون اساسی در مورد امر به معروف و نهی از منکر است. باید این واقعیت را بپذیریم که در یک جامعه دینی زندگی می کنیم. ما به این اعتقاد داریم که دین برای همه ابعاد زندگی ما دستورهای مشخص و معینی صادر کرده که همگی راه گشا است. امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروع دین ماست که در قانون اساسی نیز به آن توجه شده است. در قانون اساسی این موضوع تصریح شده که رابطه بین دولت و مردم و مردم نسبت به دولت باید در این چهارچوب تعریف شود.»
باقری افزود:«یکی از سازو کارهایی که در کشورهای غربی برای این امر مورد استفاده قرار می گیرد، نهادهای حزبی است. اما چون در ایران نتوانسته ایم نهاد حزب را به صورت سازمان یافته شکل دهیم تصور می کنم ما اگر بتوانیم سازو کار معین و مشخصی را برای نهادینه کردن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ایجاد کنیم، دولت می تواند به بهترین روش در مقابل جامعه و مردم پاسخگو باشد و از طرف دیگر نیازها، پیام ها و مطالبات مردم به مسولان منتقل می شود. این رفت و برگشت منجر به اطلاع رسانی شفاف به بخش های جامعه می شود و هم مسولان خودشان را مقابل این خواسته ها پاسخگو می دانند.»
واعظی هم سازوکار دکتر روحانی برای پاسخگویی به مردم را اینطور شرح داد:«هردولتی باید این اصل را بپذیرد که خدمتگزار مردم است. البته نه فقط در ادعا، بلکه باید در رفتار و عمل که یکی از آنها پاسخگویی است دولت باید نشان دهد که خدمتگزار مردم و جامعه است.»
شوراهایی که در سال های اخیر منحل شد
وی ادامه داد:«به نظر من پاسخگویی چهار اصل دارد. اصل اول این است که ما به نهادهای نظارتی کشور احترام بگذاریم. نهادهای نظارتی در دوبخش هستند، یکی در بخش دولت و دیگری در قوه قضاییه، آن که در بخش دولت هستد معنایش این است که قبل از ارتکاب جرم، سازوکارهایی انجام شود که مسولین دولتی اصلاً نتوانند به طرف جرم و خلاف بروند. سازوکارهایی مثل شورای اقتصاد، شورای پول و اعتبار، سازمان برنامه و بودجه جزو سازوکارهای دولتی هستند که متاسفانه طی هشت سال گذشته به طور کلی منحل شده است.»
واعظی افزود:« سازوکارهای قوه قضاییه هم در قالب نهادهای نظارتی مختلف وجود دارند که این ها عملاً رقیب دولت نیستند و به دولت کمک می کنند. اصل دوم از سازوکار پاسخگویی دولت به مردم، سازوکارهایی است که در ارتباط با مردم است. به نظر من آمار دادن به مردم، شفاف بودن با آن ها و مردم را محرم دانستن مسائل مهمی است. سومین اصل سازوکار های مرتبط با مطبوعات و رسانه است. ما باید اجازه دهیم رسانه نقد کند و شفاف باشد. ما نباید رسانه را درمقابل خود ببینیم بلکه باید آن را به عنوان پلی بین دولت و مردم بدانیم.»
نماینده دکتر روحانی همچنین گفت:«دخیل کردن نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه در تصمیم سازی و در تصمیم گیری های دولت هم چهارمین اصل پاسخگویی است. اگر به این چهار عامل به خوبی توجه داشته باشیم، قطعاً شاهد این نخواهیم بود که دولت در یک فضای غبار آلود تصمیم بگیرد و در نتیجه فقط یک عده خاص از این فضا بهره برداری کند.»
باقری در ادامه در مورد سفرهای استانی دولت و نظر دکتر جلیلی در این مورد اظهار داشت:«سفرهای استانی معلول یک نقیصه در سامانه اجرایی کشور است. به دلیل نقص موجود در این سامانه نیاز متقابل مردم و دولت تامین نمی شود و تعامل دوجانبه برقرار نمی شود. بر این اساس یک ضرورت وجود دارد که دولت در عرصه ها و مناطق جغرافیایی مختلف ورود پیدا کند.»
باقری: سفر استانی هدف نیست و دولت باید به سمت افزایش کارایی حرکت کند
وی افزود:«تصور می کنیم سفرهای استانی به عنوان یک راهکار موقت برای دستیابی به سامانه کارای دولتی قطعاً مورد نیاز است و باید ادامه پیدا کند. البته این موضوع هدف نیست و دولت باید به سمت افزایش کارایی حرکت کند و اشکالات اجرایی را برطرف کند و بعد از آن اگر سفراستانی هم هست، نباید برای رفع معضلات و گره ها باشد.»
واعظی:سفر استانی بسیار خوب است و حتماً باید ادامه پیدا کند اما نه به شکل نمایش فعلی
نماینده دکتر روحانی نیز در پاسخ به همین سوال اظهار داشت:«به نظر من سفر استانی بسیار خوب است و حتماً باید ادامه پیدا کند اما نه به شکلی که امروز شاهد آن هستیم. ما الان بیشتر شاهد یک نمایش از سفرهای استانی هستیم. من بارها درجلسات هیات دولت شرکت کرده ام. کدام هیات دولت در دنیا وجود دارد که ظرف دو ساعت 185 مصوبه داشته باشد؟ این یک نقص است و معنایش این است که ما کارهایی که می توانیم به خود ِ استان محول کنیم، آن را در دست خودمان می گیریم.»
وی ادامه داد:«به نظر من سفر استاتی باید انجام شود و هیات دولت به آگاهی برسد اما باید قبل از آن کار کارشناسی انجام شود نه کار نمایشی.»
باقری: آزادی رسانه در چارچوب قانون
نماینده جلیلی در بخش دیگری از برنامه در مورد نگاه نامزد مورد حمایت خود راجع به آزادی رسانه ها و مطبوعات گفت:«رسانه پل ارتباط بین حاکمیت و مردم است. اما ممکن است در این میان مشکلی ایجاد شود و آن این است که امکان دارد نهادهای قدرت و ثروت برای پیشبرد اهداف خود از ابزارهای مختلف سوء استفاده کنند. یکی از ابزارهایی که این نهادها از آن سوء استفاده می کنند، ابزار رسانه است. ما اگر بتوانیم سازوکاری پیش بینی کنیم که این نهادهای قدرت و ثروت نتوانند روی رسانه ها تسلط پیدا کنند، قطعاً آزادی رسانه ها در چهارچوب قانون هم می تواند تامین کننده اهداف دولت در مسیر کشور باشد و هم می تواند ابزار ارتباط واقعی مردم و دولت باشد.»
وی افزود:«رسانه در این صورت می تواند در ابعاد مختلف بستر ساز پیشرفت و توسعه باشد. ما فکر می کنیم آزادی رسانه ها در چهارچوب قانون و مقررات می تواند این هدف را تامین کند. اما باید مراقب بود که این تهدید متوجه رسانه ها نشود. گاهی ملاحظه می شود در بک شهر دور افتاده ای دچار خسارت شدیدی می شود اما رسانه ها به آن هیچ توجه ای نمی کنند اما یک اتفاق کوچک در تهران به شدت در رسانه ها مورد توجه قرار می گیرد. این همان نکته مهم است که کسانی که در تهران زندگی می کنند این امتیاز را دارند که کوچکترین مشکل خود را سریعاً به اطلاع مردم برسانند. اما کسانی که از پایتخت در هستند، بزرگترین مشکلشان هم به درستی منعکس نمی شود. این امر باعث می شود اولویت های جامعه و دولت دچار اخلال شود.»
واعظی: اگر دولتی انتقاد را نپذیرد منجر به خودسری و دیکتاتوری می شود
واعظی نیز در مورد نگاه دکتر روحانی راجع به آزادی مطبوعات اظهار داشت:«من با نظر آقای باقری موافقم و معتقدم مطبوعات باید آزادی هایی داشته باشند. بنده با ساختار شکنی مخالفم و فکر می کنم آزادی باید تعریف شفافی داشته باشد. ما باید پذیرای انتقاد دلسوزانه باشیم. اگر دولتی انتقادهای دلسوزانه را نپذیرد، منجر به خودسری و در نهایت دیکتاتوری می شود.»
وی ادامه داد:«به عنوان مثال اگر سال اولی که آقای احمدی نژاد به سازمان ملل رفتند و بعد از بازگشت مساله هاله نور را مطرح کردند، مطبوعات ما به یک نوع بلوغ رسیده بودند و این آزادی را در اختیار داشتند که این موضوع را نقد می کردند، قطعاً امروز شاهد جریان خرافاتی و انحرافی در دولت نبودیم. به نظر من راه جلوگیری از خودسری هر دولتی این است که ما باید آزادی بیان و مطبوعات داشته باشیم و از نقد و انتقاد نترسیم.»
واعظی افزود:«وقتی جلوی نقد گرفته می شود، هم سیستم دولت فشل می شود و هم مسیر به سمت این می رود که دولت حس می کند هرکاری که انجام می دهد درست است. ما در ایران تشکل های مختلفی داریم، وقتی دولت با این ها برخورد می کند و مطبوعات در مقابل آن سکوت می کند. مثلاً خانه سینما منحل شد آیا این در راستای توسعه سیاسی و مشارکت عمومی است یا خیر؟»
نماینده روحانی گفت:«اگر انتقاد دلسوزانه و آزادی بیان و مطبوعات را در کشور پذیرا باشیم شاهد بسیاری از نابه سامانی ها و انحراف نخواهیم بود.»
باقری: شفافیت اطلاعات برای جلوگیری از فساد ضروری است
باقری در ادامه مناظره تلویزیونی خود در مورد دیدگاه سعید جلیلی راجع به قانون آزادی اطلاعات و نوشتن آیین نامه اجرایی آن اظهار داشت:«شفاف بودن اطلاعات یکی از ابزارهای نظارتی است که هم در اختیار قوه مجریه است و هم می تواند به تناسب در اختیار دیگر دستگاه های نظارتی قرار بگیرد. خیلی از مشکلاتی که امروز در قوه مجریه مشاهده می کنیم معلول همین عدم شفافیت است. مثلاً وقتی اختلاس سه هزار میلیارد را به صورت دقیق نگاه می کنید متوجه می شوید که این مساله چیزی است که سیستم بانکی ما باید مدعی آن باشد چون سیستم بانکی ما به نوعی مورد تعرض قرار گرفته اما چرا این اتفاق نیفتاد و دستگاه دیگری باید بیاید و به این مساله رسیدگی کند؟ یکی از دلایل اصلی اش همین عدم شفافیت اطلاعات و عدم تقاطع اطلاعات است.»
وی ادامه داد:« مجموعه ای از اطلاعات در یک بخش از دستگاه است و مجموعه ای دیگر از اطلاعات در بخش دیگری از آن دستگاه، حتی گاهی در یک دستگاه واحد اطلاعات مختلف تولید می شود اما با هم ارتباط داده نمی شود. اگر این ارتباط برقرار شود جلوی خیلی از مفسده ها را می توان گرفت و نیازی به دخالت یک دستگاه نظارتی نخواهد بود.»
باقری افزود:«شفافیت اطلاعات برای جلوگیری از مفاسد مختلف یک ضرورت است. من فکر می کنم یکی از دستورکارهای اولیه دولت آینده باید این باشد که در عرصه های مختلف (با اولویت دستگاه های حساس در عرصه های مختلف) سازوکارهایی شکل بگیرد که این اطلاعات به موقع و کارا تولید شود ودر جا و موقعیت مناسب باهم ارتباط برقرار کنند تا بتواند وضعیت خوبی را نمایش دهد و فضا را برای بازنگری اقدامات فراهم کند.»
واعظی: نیازمند نوشته شدن آئین نامه قانون مقابله با فساد اقتصادی هستیم
واعظی نیز در این مورد گفت:«فکر می کنم اجرای این قانون خیلی دیر شده است. هر نظام و دولتی باید در رفتار خود بامردم شفافیت را سرلوحه کار خود قرار دهد. در گذشته هم به نوعی برای مبارزه با فساد انوع و اقسام جلسات برگزار شده، جلساتی که بعضاً در سطح سران قوا و معاونین آن ها تشکیل می شده اما در عمل دیدیم که توفیقی حاصل نشد و دلیلش هم عدم وجود شفافیت و وجود خط قرمزها و نگاه قانون گریزی است.»
وی افزود:«ما نیازمند نوشته شدن آیین نامه اجرایی این قانون هستیم. ما با مساله رانت خواری و فساد برخورد خوبی نداشتیم و بیشتری شعاری عمل کرده ایم. چرا باید دزدی 3 هزار میلیارد تومانی انجام شود. آیا بخش خصوصی این توان را دارد که بدون کمک دیگران به چنین ثروت عظیمی دست پیدا کند؟ آن هم در شرایطی که مردم ما الان برای گرفتن 20 میلیون وام جهیزیه با مشکلات زیادی روبه رو هستند.»
واعظی ادامه داد:« وضعیت بد اقتصادی امروز نتیجه عدم وجود شفافیت است. امروز شاهد این هستیم که در کشور یک سری افراد که تا چند سال پیش نمی شناختیمشان، ثروتمند شده اند و این نتیجه عدم شفافیت است. عدم شفافیت این است که مردمی که الان دارو و مواد اولیه ندارند، شاهد واردات بیش از 500 دستگاه پورشه و مازراتی هستند. یک سری مسائل شفاف نیست. حتماً لازم است که به این وضعیت بی سامان دولت، سامان داده شود.»
باقری در ادامه راجع به نگاه جلیلی در مورد مفاسد اقتصادی هم گفت:«مفاسد اقتصادی به جز اینکه با نگاه ارزشی ما مغایرت دارد و باید با آن مبارزه کرد، سامانه های اجرایی ما را هم دچار خلل می کند و آن ها را از مسیر رو به جلو بازمی دارد. به این موضوع می توان با دو نگاه پیشگیرانه و درمان گرایانه مواجه شد. یک وقتی هست که ما مفاسد موجود را می بینیم و به دنبال راه حل برای کاهش و یا ریشه کن کردن این مفاسد هستیم. نگاه بعدی که واقع بینانه تر و کارامد تر نیز هست، این است که بیاییم و از فساد اقتصادی پیشگیری کنیم.»
وی ادامه داد:«یکی از شرایطی که می تواند جلوی مفاسد اقتصادی را بگیرد، استفاده از کارگزارانی است که چهارچوب وظایف و اختیارات آن ها اینطور نباشد که به این عرصه ها ورود پیدا کنند. مسول جمهوری اسلامی ایران باید با مسول یک نظام دیگر متفاوت باشد. ما باید یک کارویژه ای را تحت عنوان اخلاق و اعمال کارگزاران در نظام دینی تعریف کنیم. ما باید برای کارگزاران جمهوری اسلامی ایران یک سری ویژگی های مشخص، علاوه بر ویژگی های شهروندان نظام دینی، تعریف کنیم. این موضوع باعث می شود از ورود به عرصه مفاسد جلوگیری کند.»
واعظی:اخلاق جایگاهش را در جامعه از دست داده است
واعظی نیز در این ارتباط گفت:«ضمن تایید صحبت های آقای باقری معتقدم اخلاق در جامعه ما جایگاه خود را از دست داده است. انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بود. اصلاً انقلاب به وجود آمد که اخلاق و باورهای دینی در کشور تقویت شود. اما شاهد شکل گیری بد اخلاقی هایی از سوی گروهایی هستیم که خودشان باید سرمشق باشند. به همین دلیل هم دکتر روحانی «احیای اخلاق و منشور حقوق شهروندی» را به عنوان یکی از شعارهای انتخابی خود انتخاب کرده اند.»
وی ادامه داد:«مسولین باید خودساخته و متدین باشند. کسانی که در دولت هستند باید خودشان را خدمتگزار مردم بدانند و اینطور نباشد که حس کنند هر تصمیمی که می گیرند باید توسط مردم عمل شود. متاسفانه چیزی که در این دولت جا افتاده این است که هر تصمیمی که دلش می خواهد به اسم مردم می گیرد. یک وقتی هست که نمایندگان مردم در مجلس یک چیزی را به عنوان خواست مردم تبدیل به قانون می کنند که این موضوع امری است جدا اما این ادبیات جدیدی که در این دولت به وجود آمده که هر چیزی را به مردم نسبت می دهد و در نهایت هزینه های اقداماتش را هم مردم پرداخت می کنند، اتفاق خوبی نیست و باید از آن جلوگیری شود.»
واعظی افزود:« مبارزه با فساد باید در سه اصل انجام شود. مبارزه دولت و حاکمیت با فساد، مبارزه جامعه مدنیت با فساد و مبارزه مردم با فساد این سه اصل هستند که هر سه در یک حلقه قرار می گیرد. بستر مربوط به مبارزه دولت و حاکمیت در اختیار دولت است. از طرف دیگر جامعه مدنی باید در کشور ما جایگاه خود را پیدا کنند و در نهایت مردم باید حس کنند دولت متعلق به خود آن هاست. اشکالی که الان وجود دارد، شکافی است که بین دولت و مردم در حال به وجود آمدن است و بخشی از مردم حس می کنند دولت متعلق به آن ها نیست.»
باقری: دلیل ارتباط خوب با امریکای لاتین مراودات اقتصادی است
باقری در بخش دیگری از برنامه در مورد نگاه جلیلی به سیاست خارجی و نوع دیپلماسی دولت احتمالی وی گفت:«سیاسی خارجی باید به گونه ای عمل کند که اولاً برای کشور ایجاد فرصت کند و دوماً از تهدیدات احتمالی پیشگیری نماید. اگر این دو کار ویژه را برای سیاست خارجی خود در نظر بگیریم، می توانیم منافع ملی را تامین کنیم. در نگاه فرصت محور به سیاست خارجی، سیاست خارجی صرفاً وظیفه تامین منافع سیاسی و امنیتی برای کشور را ندارد و حتی می تواند منافع اقتصادی را برای کشور به ارمغان بیاورد.»
وی گفت:« ما الان روابط بسیار خوبی با کشورهای آمریکای لاتین داریم. دلیل اصلی ارتباط خوب ما با آن منطقه فعال شدن دستگاه سیاست خارجی در این منطقه بود که توانست ظرفیت های خوبی را ایجاد کند که این فرصت ها بستر را برای فعالیت بخش اقتصادی ما هم در آن منطقه فعالیت کند. در واقع سیاست خارجی فعال می تواند تامین کننده منافع اقتصادی هم برای کشور باشد. وقتی دستگاه سیاست خارجی ما بتواند در منطقه دوری مثل آمریکای لاتین چنین نقش آفرینی داشته باشد، اگر این نقش آفرینی فعال در کشورهای نزدیک از نظر جغرافیایی و دینی انجام شود، می توان به نتایج بهتری نیز دست پیدا کرد.»
باقری افزود:«عرصه بعدی تهدید زدایی است. دستگاه سیاست خارجی باید به گونه ای عمل کند که اجازه ندهد تهدیدی علیه کشور ایجاد شود و اگر به هر دلیل تهدیدی ایجاد کند در جهت دفع این تهدید و مدیریت آن عمل کند و در بهترین شکل، این تهدید را به فرصت تبدیل کند.»
واعظی:سیاست خارجی ما کمکی به اقتصاد نمی کند
نماینده دکتر روحانی نیز در رابطه با سیاست خارجی دولت احتمالی کاندید مورد حمایتش گفت:«در جهان امروز نمی توان سیاست داخلی و خارجی را از هم جدا کرد و هر دو رو یکدیگر تاثیر می گذارد. مهم این است مسولین تصمیم بگیرند که باید سیاست خارجی در خدمت چه اهدافی قرار بگیرد.»
وی ادامه داد:«سند چشم اندازه بیست ساله کشور که جریان های مختلف در تنظیم آن مشارکت داشته اند و مقام معظم رهبری آن را تایید فرموده اند، تعامل موثر و سازنده را به عنوان راهبرد رسیدن به این هدف مشخص کرده است. الهام بخشی در جهان اسلام و جایگاه اول اقصادی در منطقه جزو اهداف اصلی این سند است که باید ببینیم آیا سیاست خارجی ما در این مسیر حرکت می کند یا خیر؟ به نظر من سیاست خارجی ما در یک مسیر بیراهه در حال حرکت است که باید قطعاً بازتعریف و تغییر پیدا کند.»
واعظی افزود:« سیاست خارجی ما کمکی به اقتصاد ایران نمی کند بلکه هزینه های زیادی را به سیاست خارجی کشورمان تحمیل کرده است. موضوع تحریم ها که دلیل اصلی آن این بود که رئیس دولت نتوانست از ادبیاتی استفاده کند که در خدمت سیاست خارجی باشد. ما در دستگاه سیاست خارجی و وزارت خارجه نیروهای بسیار توانا و زبده ای داریم که توانایی بالای تجزیه تحلیل دارند.» نماینده روحانی با اشاره به موضوع هولوکاست گفت:«یک چیزی را از دل تاریخ بیرون آوردند و ما متوجه نشدیم این کار با چه هدفی انجام شد. یا مثلاً امروز موافق یک کشور هستند و فردا مخالف آن! این چه سیاست خارجی است که هزینه های بالایی را به ما تحمیل کرده و طی آن روابطمان با اروپا و همسایگانمان نیز خراب است؟ ما الان منطقه و همسایه خود را رها کرده ایم و به سراغ آمریکای لاتین رفته ایم.»
وی ادامه داد:«من مخالفتی با ارتباط با کشورهای آمریکای لاتین ندارم اما این اتفاق موقعی خوب است که ما با کشورهای همسایه خود رابطه خوبی برقرار کنیم.»
باقری:آقای روحانی قائل به قائل به تعامل کدخداگونه با غرب است
علی باقری در بخش پایانی مناظره در مورد مذاکرات 5+1 و خط قرمز مذاکرات هسته ای از نظر دولت احتمالی جلیلی، اظهار داشت:«موضوع مذاکرات هسته ای صرفاً مربوط به مساله هسته ای نیست و به تقابل نظام سلطه با جمهوری اسلام برمیگردد. همانطور که رهبری فرمودند آن ها با ایران هسته ای مخالف نیستند بلکه آن ها با ایران اسلامی مخالفند.»
وی ادامه داد:«ما دو تجربه در زمینه مذاکرات هسته ای داریم. یکی تجربه ای بود که اوایل دهه 80 اتفاق افتاد و تجربه دیگری هم هست که در این مقطع در حال انجام است. تجربه اول با این نگاه بود که ما باید به دنبال سهم خودمان در نظام بین الملل باشیم، نه به دنبال حق خود در نظام بین الملل. همچنان که جناب روحانی هم در تبلیغات انتخاباتی خود گفتند ما باید با کدخدای دنیا کار کنیم. پذیرش کدخدا در دنیا مخالف تعالیم حضرت امام و مبانی حکومت جمهوری اسلامی است چون مبارزه با نظام سلطه یکی از اهداف ماست.»
باقری افزود:«وقتی ما پذیرفتیم که در دنیا کدخدا وجود دارد، آن وقت قائل به این هستیم که آن ها باید سهم ما را بدهند و ما به دنبال احیای حق خود نیستیم. در آن مقطع و درهمین چهارچوب یک روند تعامل با کشورهای غربی و سه کشور اروپایی انجام گرفت که در آن مقطع ما مذاکرات مختلفی را در تهران، بروکسل و پاریس داشتیم. درپایان این روند تعاملی (10 مرداد 84) که هر چه آن ها از ما می خواستند، ما پذیرفتیم و انجام دادیم و آن ها در مقابل چیزی به ما ندادند، جناب آقای روحانی نامه ای به آقای البرادعی نوشتند که این نامه در کتاب ایشان هم آمده است. چند عبارت در این نامه وجود دارد که نشان دهنده سرنوشت آن نگاه به مساله هسته ای از منظر کسی است که قائل به تعامل کدخداگونه و دریافت سهم از نظام سلطه هست.»
نماینده جلیلی اضافه کرد:«آقای روحانی در نامه خود اینطور می نویسند: علی رغم همه تلاش های صادقانه خود و حداکثر انعطاف، پیشنهاد سه کشور اروپایی (تعطیلی کامل فعالیت های هسته ای) نه تنها حقوق ایران را برای توسعه انرژی صلح آمیز هسته ای مورد توجه قرار نمی دهد، بلکه حتی در حد اصلاح محدودیت های غیرقانونی و ناموجه ای که بر اقتصاد و توسعه فناوری ایران اعمال شده نیز نیست. پیشنهاد سه کشور اروپایی در زمینه تقاضاها از ایران بسیار طولانی اما در مورد پیشنهادهای ارائه شده به ایران به صورت مضحکی کوتاه و نارساست. فقدان هرگونه تلاش برای ایجاد ظاهری متوازن، این پیشنهاد را به دستور استعماری کاپیتالاسیون شبیه می سازد. پیشنهاد یاد شده توهینی به ملت ایران است که سه کشور اروپایی باید به خاطر آن از ملت ایران پوزش بطلبند.متاسفانه در مقابل در ادامه اگر نگوییم هیچ، ایران مابه ازای بسیار اندکی دریافت کرد و بارها اقدامات اعتماد ساز خود را افزایش داد و تنها در عوض آن با قول های انجام نشده و درخواست های بیشتر روبه رو شد.»
وی افزود:«اگر ما قائل هستیم که باید به دنبال احیای حقوق خود در نظام بین الملل باشیم نه به به دنبال گرفتن سهم خود از کدخدا، در صورت تعامل هم به چنین سرنوشتی دچار خواهیم شد. پس باید به دنبال احقاق حق خود باشیم.»
واعظی: سیاست خارجی آقای جلیلی ما را یاد طالبان می اندازد
واعظی در پاسخ به همین سوال اینطور گفت:«به نظرم آقای باقری بحث را به جای خوبی هدایت کرد. من فکر می کنم در این بحث نگاه آقای جلیلی و دولت ایشان مشخص است که سیاستشان، استمرار سیاست خارجی آقای احمدی نژاد است. به نظر بنده این سیاست خارجی که تقابل جویانه است و با همه سرجنگ دارد، قطعاً نمی تواند منافع و امنیت ملی ما را تامین کند. اینکه ما یک سیاست تندرو را پیش گرفته ایم و با کشورهای مختلف سرجنگ داریم، ما را یاد سیاست دولت طالبان می اندازد. طالبان هم وقتی در افغانستان سر کار آمد، از همین مبنا استفاده می کرد.»
واعظی: با هلوکاست اسرائیل مظلوم شد
وی ادامه داد:« به نظر بنده این سیاست غلط است، نتیجه غلط بودن آن را هم در اختیار مردم قرار می گذاریم. چون طبیعتاً من و آقای باقری و آقای روحانی و آقای جلیلی نمی توانیم یکدیگر را متقاعد کنیم. زیرا دو تفکر و اندیشه متفاوت نسبت به سیاست خارجی داریم. بنده از سال 64 تا الان در کار سیاست خارجی هستم و پرونده های مهمی را پشت سرگذاشته ام و دلم هم برای کشور می سوزد. سیاستی که نتیجه اش این شود که با هلوکاست اسرائیل مظلوم شود و سیاست خارجی که تحریم بین المللی و تحریم های یک جانبه و پنج قطعنامه و دو بیانیه سازمان ملل برای ما در پی دارد درست نیست.»
نماینده دکتر روحانی افزود:«دولت آقای جلیلی که قرار است استمرار سیاست خارجی آقای احمدی نژاد را داشته باشد، بزرگترین ضربه را به اقتصاد کشور می زند. تا زمانی که این سیاست حاکم است نه 5+1 حل می شود و نه اقتصاد.»
واعظی همچنین گفت:« بنده معتقدم به هیچ وجه نباید از حقوق هسته ای مردم کوتاه بیاییم. امروز سطح مذاکرات ما پایین آمده است. آقای دکتر روحانی با سه وزیر مذاکره می کردند اما آقای دکتر جلیلی الان با معاونین وزرا صحبت می کنند و از انگلستان مدیر کل می آید. به نظر بنده باید این روش تغییر پیدا کند. شما نمی توانید از یک طرف با همه بجنگید و از طرف دیگر با 5+1 سر میز مذاکره بنشینیم.»
باقری: مذاکرات با 5+1 رو به جلو است
باقری در واکنش به صحبت های واعظی گفت:« آقای واعظی باید به بینندگان این اجازه را بدهند که خودشان از صحبت های من برداشت لازم را داشته باشند. ما باید به مخاطب احترام می گذاریم و جای او ننشینیم و به او القا نکنیم که منظور شما این هست و آن نیست.»
وی ادامه داد: «سیاست خارجی دکتر جلیلی زمانی که در وزارت خارجه بودند، سیاست مشخصی بود و خیلی از سیاست های اعمالی را قبول نداشتند. الان هم به همین شکل است. ایشان مسول سیاست خارجی کشور نیستند، بلکه ایشان دبیر شورای عالی امنیت ملی هستند. بهترین دلیل برای نوع رویکرد ایشان این است که ایشان الان با 5+1 مذاکره می کنند و این گفت و گو ها، مذاکرات رو به جلویی اشت.»
باقری افزود:«طی چند سال گذشته شاهد وضعیتی بودیم که طرف مقابل می گفت ما تا زمان تعلیق فعالیت های شما، وارد گفت و گو نمی شویم اما مجبور شدند از موضع خود عقب نشینی کنند و علی اینکه ما تعلیق نکردیم، وارد گفت و گو ها شدند و عقب نشینی های دیگری هم داشتند که آخرین آن مربوط به عقب نشینی آلماتی 1 بود. پیشنهادی که در بغداد دادند تا آلماتی 2 خیلی زیاد عقب نشینی کردند. هم در زمینه پیشنهادهایی که به ما ارائه دادند و هم در دوره زمانی.»
باقری همچنین گفت:«به نظر من روند مذاکرات ما با این گروه، یک روند پویا و روبه جلو بود که عمدتاً با ابتکار عمل جمهوری اسلامی ایران همراه بود. این چیزی است که طرف مقابل هم به آن اذعان دارد. حتی برخی از آمریکایی ها در چند مقاله مهم حتی در نشنال اینترست نوشتند که دلیل به نتیجه نرسیدن گفت و گوها در آلماتی 2 این بود که اولاً غربی ها برای مذاکره آمادگی نداشتند و دوماً آن ها کیف تحریم ها را همراه خود نبرده بودند.»
نماینده جلیلی ادامه داد:«این که طرف گفت و گوی ما در چه سطحی است یک بحث است اما مهم نتیجه گفت و گو است. آیا ما در گفت و گو ها به دنبال مذاکره با یک مقام بالاتر و پایین ترهستیم که به هم دست بدهیم و بخندیم یا به دنبال تامین منافع ملت ایران هستیم؟ در آن دوره روند به شکلی شد که ما نه تنها تمام فعالیت های هسته ای را تعطیل کردیم، بلکه چنین نمایه ای هم توسط کسی که خودش مجری این روند بود، نمایش داده شد شد. این وضعیت اصلاً به نفع ما نبود.»
وی افزود:« سال87 با معاون سولانه گفت و گویی داشتم که ایشان در مورد دلیل ارائه پیشنهاد سال 84 به ایران گفت، ما در آن مقطع هرچه به شما می گفتیم، شما قبول می کردید و بر این اساس قدرت شما را کم ارزیابی کردیم و برهمین مبنا چنین پیشنهادی ارائه کردیم اما وقتی دولت عوض شد به این نتیجه رسیدیم که در ارزیابی خود دچار اشتباه بودیم.»
باقری در پایان گفت:«اگر ما با این نگاه به سمت آمریکا که دشمن ماست برویم، قطعاً به حق خود نمی رسیم. نکته بعدی این است که در مذاکره باید به دنبال تثبیت حقوق خود باشیم، نه معامله بر سر حقوق خود! در دوره قبل ما بر سر حقوق خود معامله کردیم اما در این دوره در مسیر تثبیت حقوق خود در حال حرکت هستیم.»
واعظی درپاسخ گفت:« آقای باقری به مطلب درستی اشاره کردند که ما قضاوت را به بینندگان بسپاریم. من از مردم محترم می پرسم آیا شما از نظر سیاست خارجی وضعیت فعلی را بهتر می دانید یا وضعیت قبل از روی کار آمدن آقای احمدی نژاد؟ آیا ایرانیان خارج از کشور الان وضعیت بهتری دارند یا قبلاً؟ گذرنامه ایرانی امروز دارای عزت بیشتری است یا در گذشته عزت بیشتری داشت؟ وضعیت اقتصاد و معیشت الان بهتر است یا آن موقع؟»
وی ادامه داد:« اینکه ما شش مذاکره کنیم و بعد دلمان را به این خوش کنیم که برای آن ها کلاس درس و پاور پوینت درس گذاشتیم و آن ها را توجیه کردیم که مذاکره نیست. مذاکره یک هنر است و به معنای دفاع از حقوق ملت است. شش سال است ما می گوییم رفتیم این را گفتیم و این ها فلان را به ما گفته اند. مذاکره زمانی به آقای دکتر روحانی محول شد که پرونده در مسیر شورای امنیت بود اما در نهایت نه پرونده به شورای امنیت ارسال شد و نه قطعنامه ای بر علیه ما به تصویب رسید. در مقابل این همه تحریم و قطعنامه در دوره جدید مذاکرات به وجود آمده است. ملت ایران قضاوت کنند که کدام یک بهتر است.»
واعظی افزود:« اگر آمریکا اشکال دارد چرا پای میز مذاکره با 5+1 می نشینیم؟ مگر سر میز مذاکره با این گروه مذاکره و تعامل نمی کنیم؟ مگر آن ها به ما پیام نمی دهند؟ همه این اتفاق می افتد. شما بدانید بستر مساله هسته ای در دولت جناب هاشمی رفسنجانی آمده شد و در دولت جناب آقای خاتمی ادامه پیدا کرده است. دولت آقای احمدی نژاد با یک بستر آماده مواجه است. درست مثل یک پسرحاجی که یک میراث عظیم از پدرش به او ارث می رسد اما به جای اینکه به این میراث اضافه کند، کارش این است که مرتب ولخرجی و حاتم بخشی کند.»
وی در پایان گفت:« در همه این مذاکرات، چیزی که برایمان مهم است نتیجه گفت و گوهاست. دیپلماسی با شعار پیش نمی رود و نتیجه محور است. دکتر باقری می فرمایند آقای جلیلی ربطی به سیاست خارجی ندارد این در حالی است که ایشان از تمام سیاست خارجی هشت سال گذشته حمایت کرده اند و اصلاً خودشان عضوی از دولت هستند و اصولاً وظیفه دکتر جلیلی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، هماهنگ کردن مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی باید پاسخگوی بخش عظیمی از نابه سامانی های موجود باشد.»
نظرات شما عزیزان: